تقويت فن بيان واعتماد به نفس درسخنوري؟!

راهنماي تقويت فن بيان و اعتماد به نفس، سخنوري و سخنراني در جمع را با نکات مهمي از قبيل تمرين صدا و تنفس صحيح، شمرده و با اعتماد بنفس صحبت کردن، مخاطب شناسي و زبان بدن مناسب بياموزيد و با تمرينات عملي فن بيان قوي و گويندگي موثر داشته باشيد.

فن بيان (oratorical skill) چيزي نيست که فقط براي سخنراني در جلسات و جمع‌ها يا براي کسب و کار لازم باشد؛ تقويت فن بيان در همه امور زندگي و براي همه لازم و مفيد است.

از گفتگوي دو نفره با نزديکان و ارسال ويس در فضاي مجازي گرفته تا مصاحبه شغلي و سخنراني‌هاي بزرگ.

تقويت فن بيان يعني ما بتوانيم به گونه اي صحبت کنيم که مخاطب جذب کلام ما شود، احترامش به عقايد و محتواي صحبت‌هاي ما جلب شود و ما بتوانيم گفتگو را به مسير و نتيجه ي دلخواه ببريم. خب مسلما براي رسيدن به اين مطلوب بايد نکات زيادي را رعايت کنيم.

در اين مطلب چگونگي تقويت مهارت فن بيان و سخنوري را به شما آموزش مي‌دهيم.

( تقويت فن بيان ) 

 1. افزايش اعتماد به نفس ::

 پيش از هر چيز بگذاريد بگويم که  داشتن اعتماد بنفس همه چيز است. زماني که اعتماد بنفس نداريد، در همه کارها از جمله سخنوري و ايجاد ارتباط دچار مشکل مي‌شويد. پس اگر آگاهي از موضوع و تسلط به کلام خود داريد اما باز هم فن بيان شما ضعيف است، بايد روي اعتماد به نفس خود کار کنيد. اعتماد بنفس در صداي شما شنيده و در چهره و بدن شما ديده مي‌شود.  زماني که در مورد چيزي صحبت مي‌کنيد و مي‌خواهيد مخاطب خود را متقاعد کنيد بايد خودتان به آن باور داشته باشيد.  کمال گرايي مي‌تواند يکي از دشمنان اعتمادبنفس شما باشد. اگر دچارش هستيد درمان کمال گرايي مخرب را بخوانيد.

2. آگاهي و تسلط به موضوع و کلام

 بي شک زماني که مي‌خواهيم درباره موضوعي صحبت کنيم بايد اطلاعات و آگاهي کافي درباره آن داشته باشيم. همچنين با زير و بم زبان و دستور زبان و بار معنايي کلمات آشنا باشيم. دايره واژگان ما گسترده باشد و بهترين لغات و جملات را انتخاب کنيم. ومي ندارد از کلمات قلمبه سلمبه استفاده کنيد. نرم و روان صحبت کردن يک مهارت است. همه اين‌ها با افزايش سطح دانش عمومي و تخصصي کسب مي‌شود. سواد صحبت کردن و فن بيان فقط در مدرسه و دانشگاه به دست نمي‌آيد بلکه با بيشتر خواندن و بيشتر شنيدن و البته قدرت تفکر و تحليل ايجاد مي‌گردد.

تقويت فن بيان و تسلط به کلام

3. مديريت استرس اين کاملا طبيعي است که وقتي مي‌خواهيم در جمعي سخنراني کنيم يا در گفتگويي کسي را متقاعد کنيم، دچار استرس و فشار رواني بشويم. تپش قلب، تعريق، عضلات منقبض، تنگي نفس، لرزش دست و صدا و … از نشانه هاي اين استرس است. اما براي مديريت استرس چه بايد کرد؟ پذيرش استرس، تغيير نگرش و ديدگاه درباره موضوعي که با نگاه اغراق آميز شما باعث اضطراب در شما شده، تنفس عميق، تمرين خوش‌بيني و شوخ طبعي از مواردي هستند که مي‌توانيد براي رفع استرس انجام دهيد.

4. مخاطب شناسي اگر شما اعتماد بنفس بالا و تسلط به کلام خود داشته باشيد اما مخاطب خود را نشناسيد، يک جاي کار شما مي‌لنگد. سن، جنسيت، شغل، روحيه، تحصيلات، سطح آگاهي مخاطب از موضوع و … از مواردي هستند که بايد به آن‌ها توجه کنيد و بر اساس نياز مخاطب خود سخنانتان را بيان کنيد. اهميت مخاطب شناسي در تقويت فن بيان

5. شمرده و ملايم صحبت کردن

زياد از حد سريع صحبت مي‌کنيد يا شايد زيادي آرام و يکنواخت، صحبت کردنتان شبيه ناله يا حتي پرخاش است؟

مِن و مِن مي‌کنيد و با تکيه کلام‌هاي بيجا (کلماتي مثل در واقع، چيز، مثلا، متوجهيد؟ و …) شنونده را کلافه مي‌کنيد؟

همه جملاتتان را با من شروع مي‌کنيد و مدام از خودتان تعريف مي‌کنيد؟ اين‌ها نشانه هاي ضعف بيان و شکست در سخنراني خواهند بود. صدا و لحن بيان شما بايد به گونه اي باشد که براي شنونده «وضوح» در مورد آنچه مي‌شنود را به دنبال داشته باشد.

تلفظ و اداي صحيح کلمات، ضرب?آهنگ مناسب دادن به کلام و بالا و پايين بردن به‌جاي صدا و استفاده از عبارات درست خالي از تکبر و خودستايي، از مهم‌ترين نکات براي تقويت فن بيان است که شما را تا موفقيت در ارتباط موثر همراهي مي‌کند.

6. مباحث را اولويت بندي کنيد.

  براي اينکه بتوانيد توجه مخاطبتان را از ابتدا تا انتها به حرفها‌يتان جلب کنيد لازم است از يک چينش مناسب براي سخنراني خود استفاده کنيد. فکر کنيد که از کجا شروع کنيد مناسب‌تر است و چه پاياني بهتر خواهد بود؟

ميانه ي صحبت کدام مباحث جالب‌تر و کدام دقيق تر است. نکات دقيق و حياتي سخن را در بهترين زمان بيان کنيد و براي صحبت کردن خود برنامه هوشيارانه اي داشته باشيد.

 7. کسب مهارت تنفس صحيح مهارت تنفس يعني نفس کشيدن به شکل صحيح، عميق و استوار. نفس نفس زدن حين سخنراني مخاطب را متوجه استرس و عدم تسلط کامل شما بر موضوع سخنراني مي‌کند.

مهارت نفس کشيدن کمک بسياري در تنظيم سرعت حرف زدن و کنترل استرس به شما مي‌کند. تنفس صحيح شکمي يا ديافراگمي را جايگزين تنفس قفسه سينه کنيد. تنفس شکمي به اين صورت است که در هنگام دم، اکسيژن را به درون شکم خود فرستاده و در بازدم آن را تخليه مي کنيد. به بيان ديگر به جاي باد کردن شش ها، بايد شکم خود را باد کنيد.

8.  زبان بدن مناسب زبان بدن در ايجاد ارتباط موثر و بيان و سخنراني قدرتمند نقش بسيار مهمي دارد. حرکت دست و تغيير فاصله خود با مخاطب موقع صحبت کردن، به کار بردن حرکات نمادين معني دار به جاي کلمات، داشتن وضعيت بدني درست موقع گفتگو، تأکيد بر نکات مهم کلام با حرکت و زبان بدن از نکات مهمي هستند که در تقويت فن بيان به شما کمک مي‌کنند. در عوض بايد از قوز کردن، سر پايين و شانه هاي خميده، چشمان سرگردان، لمس بيش از اندازه صورت، بازي کردن با کرک لباس، فين فين کردن و … که شما را مضطرب، عصبي يا غير قابل اعتماد نشان مي دهد بپرهيزيد.

نقش زبان بدن در تقويت فن بيان و سخنوري

 9. خودمحور و تک گوينده نباشيد يکي از مهم‌ترين نکات تقويت فن بيان و سخنوري اين است که هنگام صحبت کردن خودمحور و تک گوينده نباشيد. از افعال جمع و ضمير «ما»، در سخنان خود بيشتر استفاده کنيد.

ارتباط چشمي موثر با مخااطبين برقرار کنيد. مهربان باشيد. گاهي نظرات مخاطبين را بپرسيد يا موافقت و مخالفت آن‌ها را بشنويد. سخنراني را به سمت گفت‌و‌گو ببريد تا مخاطب بر موضوع متمرکز تر و نسبت به آن پوياتر باشد. 

10. روابط اجتماعي خود را گسترش دهيد ناگفته پيداست که روابط اجتماعي بيشتر سواد رابطه را در ما افزايش مي‌دهد. بنابراين براي تقويت فن بيان خود بايد از لاک امن خود بيرون بياييد و روابط خود را در اجتماع افزايش دهيد. شنونده خوبي باشيد و به کلام افراد مختلف از قشرهاي مختلف خوب گوش کنيد. هر انسان مثل کتابي است که خواندنش مي تواند اطلاعاتي به شما بدهد و جالب باشد. براي بهتر صحبت کردن بايد بيشتر شنيد و بيشتر در موارد مختلف گفت‌و‌گو کرد. نکات پاياني ؛ يکي از روش‌هاي جالبي که امروزه براي تقويت فن بيان مي‌توان استفاده کرد ضبط کردن صداي خود و سپس گوش دادنش است که به راحتي با تلفن‌هاي همراه خود مي‌توانيم انجام دهيم. اينگونه کاستي‌ها و اشتباهات خود را بهتر متوجه مي‌شويم و در جهت رفع آن برمي‌آييم.